Ooit was de Kerkstraat dé homostraat van Amsterdam, maar nog altijd kan je er uitgaan in twee zaken met een heel eigen karakter:

Café: Spijker

Cruiseclub: Church

Straatfeest: StreetHeart Festival

Meer: Geschiedenis · Links

van de homohoreca in de Kerkstraat


> De oudste geschiedenis speelde zich elders in de stad af

Al in 1951 opende aan de Kerkstraat 37 het eerste homohotel van Amsterdam onder de naam Unique, dat spoedig ook over een eigen bar beschikte. Schuin ertegenover, op nummer 42, kwam enkele jaren later het West End hotel met op de begane grond de Cosmo Bar.

Hotel Unique werd rond 1996 omgedoopt tot The Golden Bear, dat in 2014 zijn deuren sloot. Het West End hotel en de Cosmo Bar werden in het jaar 2000 samengevoegd tot hotel Amistad, waarschijnlijk het laatste nog bestaande homohotel van Amsterdam.




Oostelijk van de Leidsestraat

Omdat de Kerkstraat strategisch gelegen was om de hoek van de Leidsestraat, die de verbinding vormde tussen de populaire homodancings DOK en De Schakel, kwamen er al gauw steeds meer homozaken. Het eerste café was de Incognito dat begin jaren zestig aan de Kerkstraat 59 opende en waar later ook bekende Nederlanders discreet uitgingen.

In 1968 kwam op nummer 50-52 de kitscherig-sjieke homobar Bonaparte en in hetzelfde jaar werd in het markante pand van gele baksteen schuin ertegenover homohotel Aero geopend. Op de begane grond kwam in 1972 Taveerne De Pul, die in 1995 werd omgevormd tot het Camp Café, dat in 2005 tegelijk met het Aero hotel zijn deuren sloot.




Homostraat

Pal naast het Aero hotel zat van 1973 tot ca. 1990 homocafé Club Lord en in 1977 kwam aan de overkant op nummer 58-60 de nachtsauna van de Thermos, die in 2008 gesloten werd. Vlak naast deze sauna zat begin jaren tachtig nog korte tijd homocafé Aquarius.

Eveneens begin jaren tachtig opende op nummer 66 een westernbar genaamd Route 66, die in 1993 plaatsmaakte voor het homo/lesbische buurtcafé Les Debutants. Rond datzelfde jaar opende op nummer 63 homopub Meia Meia 66, die rond het jaar 2000 sloot.

Met de homohotels en de cafés gold de Kerkstraat sinds eind jaren zestig als de eerste homostraat van Amsterdam, maar bleef onverminderd populair ook toen die titel begin jaren tachtig door de Reguliersdwarsstraat werd overgenomen.




Westelijk van de Leidsestraat

Aan de overkant van de Leidsestraat, waar de homohotels Unique en West End zaten, opende Günar Kuban in 1975 de lesbische discotheek annex bistro Homolulu. Toen hier in de loop van de jaren negentig steeds meer hetero's kwamen sloot Kuban de zaak in 1998.

Helemaal aan het begin van de Kerkstraat, op nummer 4, volgde begin 1978 café Flore, dat een jaar later werd omgebouwd tot de Spijker Bar, met op de bovenverdieping eerst een restaurant en van 1983 tot 1987 een klein theater waar stukken met homothematiek werden opgevoerd.




Verderop gelegen zaken

Wat verder van de cluster aan weerszijden van de Leidsestraat lagen ook nog enkele zaken: zo zat van 1980 tot 1995 aan de Kerkstraat 176 het lesbische lunchcafé annex galerie Françoise en bevond zich van 1968 tot 1975 op nummer 334 homobar The Huntsman.




Kerkstraat 346 was een adres waar zich nogal uiteenlopende zaken opvolgden: van de homo/lesbische bar Zeeuwse Anneke in 1975, via de leerbar Tiki Club tot de lesbische cafés Harmonia (1983-1985), 's Jivon (vanaf 1987) en Secret (rond 1995).

Sindsdien zit op nummer 346 café De Biecht, waar aanvankelijk Hans Wijtenburg regelmatig "T&T-avonden" voor travestieten en transseksuelen organiseerde, alvorens in 1997 in de Utrechtsestraat travestiecafé De Lellebel te beginnen.

Tenslotte bevond zich aan de Kerkstraat 366 Hotel Flora onder leiding van mevr. Annie Walden, dat al van 1961 t/m 1966 in het Zwitserse homotijdschrift Der Kreis adverteerde.*

In diezelfde periode adverteerde ook Hotel Zwitserland aan de Reguliersgracht 17 in Der Kreis, een hotel dat van 1961 tot 1964 werd geleid door Ad van Besouw, die kort daarna de befaamde Amstel Taveerne zou openen.




De nieuwste homozaken

Nadat bijna alle oude zaken verdwenen waren, kreeg de Kerkstraat een nieuwe impuls met de opening van fetisjclub Church, die zich in 2008 vestigde in het pand waar eertijds homobar Bonaparte had gezeten.

In 2012 werd club Church verkozen tot Beste Gay Discotheek in de landelijke Homohoreca Verkiezing van GaySite.nl en sinds 2017 wordt vanuit Church het jaarlijkse StreetHeart Festival georganiseerd.

In het pand van de vroegere Homolulu aan de Kerkstraat 23 openden de eigenaren van het populaire gaycafé Prik in de Spuistraat in 2011 bar-club Bump, maar deze zaak moest in 2012 al weer sluiten. Daarna zat hier nog kort restaurant-bar Twenty-Three.




Naast de homohoreca bevinden zich in de Kerkstraat ook twee winkels, namelijk sexshop The Bronx die al sinds 1976 op nummer 53-55 gevestigd is en fetishwinkel Black Body die sinds 1996 op nummer 173 zit.

---

Winkels: The Bronx · Black Body

Kapper: Cuts and Curls

Hotel: Amistad

Memorabilia: Kerkstraat @ Historypin

Transgendermuseum: Café Secret – Café De Biecht (2024)

GayNews.nl: Zoals het toen was: Kerkstraat (2015)


Nieuws- en achtergrondartikelen:

GayNews.nl: Ode aan de Church (2023)

VrijeTijdAmsterdam.nl: Feest in Club Church: ‘roemruchte nachtclub viert 15e verjaardag’ (2023)

GayNews.nl: In de Spijkerbar ben je nooit langer dan vijf minuten alleen (2023)

Vice.com: Een kijkje in de Spijkerbar, de oudste cruisingbar in Amsterdam (2023)

GayNews.nl: Een avond in de Spijker (2022)

GayNews.nl: Twee kersverse nieuwe eigenaren voor De Spijkerbar (2020)

GayNews.nl: De Spijker Bar, al veertig jaar een baken in de Amsterdamse homo-scene (2018)

VrijeTijdAmsterdam.nl: Spijker Bar: Proudly Serving the Gay Community since 1978 (2018)

NRC.nl: Tien jaar diensten in de fetisjkerk (2018)

Parool.nl: Homoclub Church organiseert gay festival in Kerkstraat (2017)

Parool.nl: Grote brand homosauna Kerkstraat (2010)