V E R L E D E N
Amstel Taveerne
Amstel 54
1017 AB Amsterdam
1964 - 2007
De Amstel Taveerne was één van de bekendste en populairste Amsterdamse homocafés. In 2007 werd de zaak gemoderniseerd en omgedoopt tot Amstel Fifty Four.
bijgewerkt: 30-04-2024
Adje van Besouw
In een oud café aan de Amstel 54 opende Ad (in de volksmond: Adje) van Besouw op 27 augustus 1964 de Amstel Taveerne. Onder zijn leiding werd het een populaire homobar, die bekendstond om de Nederlandstalige muziek en de schlagers, die door de gasten werden meegezongen. De gezelligheid trok echter ook heteroseksuele mannen en vrouwen, alsmede homobezoekers uit het buitenland.
Boven het café woonde aanvankelijk Cor Witschge, die lange tijd bekend was door zijn televisierol als Pipo de Clown. Hij klaagde regelmatig over geluidsoverlast door de jukebox, waarna de gemeente in april 1968 tijdelijk de muziekvergunning van de Amstel Taveerne introk.
Manfred Langer
Begin jaren '70 kreeg Adje van Besouw een relatie met de 24 jaar jongere, uit Wenen afkomstige Manfred Langer, die aanvankelijk als bezoeker in de Amstel Taveerne kwam, maar er later ook ging werken. In 1976 openden ze samen, een stukje verderop aan de Amstel 178, een kleine discotheek onder de naam Amstel Taveerne Club. Dit was de eerste van een lange reeks homozaken op deze locatie.
In de Halvemaansteeg, vlak om de hoek van de Amstel Taveerne, begon Manfred in 1978 zijn eerste eigen zaak, een homocafé onder de toepasselijke naam Chez Manfred. De zaak werd al snel razend populair en tezelfdertijd eindigde ook zijn relatie met Adje.*
Het show-huwelijk tussen Ad van Besouw (midden)
en Astrid Nijgh op 19 september 1977
Foto: Rob Bogaerts/Anefo
en Astrid Nijgh op 19 september 1977
Foto: Rob Bogaerts/Anefo
Astrid Nijgh
Ondertussen was 49-jarige Adje van Besouw, hoewel hij homoseksueel was, in september 1977 getrouwd met de 28-jarige lesbische zangeres Astrid Nijgh - het was dan ook letterlijk een show-huwelijk, dat in de media breed werd uitgemeten.
Nijgh schreef in datzelfde jaar het nummer "In de Amstel Taveerne", dat door Manfred Langer gezongen en als single uitgebracht werd (in 2021 liet Nijgh weten dat dit huwelijk de grootste fout van haar leven was en dat Van Besouw en Langer "haar leven vergald" hadden).
Audio-opname van het liedje "In de Amstel Taveerne"
Onder Frans Meulenberg
Ad van Besouw overleed onverwachts op 25 juli 1987 tijdens een vakantie op Rhodos aan een hartaanval. Hij was slechts 59 jaar oud en werd na een katholieke uitvaartmis gecremeerd op Westgaarde.
De Amstel Taveerne werd toen overgenomen door Frans Meulenberg, die al langer in de zaak werkte. Meulenberg was tevens eigenaar van de homobar Entre Nous in de Halvemaansteeg en werd in 1996 ook bestuurslid van Gay Business Amsterdam (GBA).
Alszodanig organiseerde hij tijdens de Amsterdam Gay Pride buiten bij de Amstel Taveerne een jaarlijks straatfeest met de Nederlandstalige muziek waar de zaak zo populair mee geworden was.
Een vergelijkbaar straatfeest werd elk jaar op Koninginnedag gehouden. Nadat de Amstel in 2017 eenrichtingsverkeer werd, konden deze straatfeesten geen doorgang meer vinden.*
Onder Valy Pintiuc
Ook al was het niet meer nodig, de Amstel Taveerne had altijd de ondoorzichtige matglazen vensters uit de beginjaren behouden, de tijd dat alle homocafés nog een gesloten karakter hadden om openlijke aanstoot te vermijden.
Qua interieur was er eveneens nooit veel veranderd: de zaak was ingericht met de typische elementen die kenmerkend waren voor een Amsterdamse bruine kroeg.
Eind december 2007 overleed Frans Meulenberg, waarna de zaak werd voortgezet door zijn uit Roemenië afkomstige levenspartner Valy Pintiuc. Deze was begonnen als barman in de Entre Nous en de Amstel Taveerne, en werd na de verkoop van Entre Nous in 2005 verantwoordelijk voor de Amstel Taveerne.
Amstel Fifty Four
Pintiuc besloot om het café te vernieuwen en voorzag het in oktober 2007 van een geheel nieuw interieur, dat de vroegere stijl met elementen van een moderne loungebar combineerde. Tevens werd de zaak omgedoopt tot Amstel Fifty Four, refererend aan zowel het huisnummer als aan de legendarische nachtclub Studio 54 in New York.
Dat Amstel Fifty Four zich als rechtstreekse voortzetting van de Amstel Taveerne beschouwt bleek onder meer uit het feit dat de zaak in oktober 2014 zijn 50-jarig jubileum vierde:
Reportage van het 50-jarig bestaan van de Amstel Taveerne
Video: AT5
Video: AT5
Amstel Fifty Four bood echter geen mogelijkheden voor de ideeën die Pintiuc opdeed en zodoende kocht hij de kleine club aan de Amstel 178, waar ooit de Amstel Taveerne Club en later onder meer YouII en club Roque zaten. Eind 2017 opende hij daar een nieuwe gayclub onder de naam YOLO.*
- Zie ook: 90 jaar homohoreca langs de Amstel in kaart gebracht
Bronnen:
- Tekst onder de licentie CC BY-SA 4.0 overgenomen van Wikipedia, waarbij de oorspronkelijke bronnen als links zijn ingevoegd en afbeeldingen en videofragmenten zijn toegevoegd.
- Advertenties in de collectie Amsterdam Gay & Lesbian Nightlife op Historypin.org.
- Tekst onder de licentie CC BY-SA 4.0 overgenomen van Wikipedia, waarbij de oorspronkelijke bronnen als links zijn ingevoegd en afbeeldingen en videofragmenten zijn toegevoegd.
- Advertenties in de collectie Amsterdam Gay & Lesbian Nightlife op Historypin.org.
Links
Handige en interessante links over:
- Amsterdamse homohoreca
- Nederlandse homohoreca
- Buitenlandse homohoreca
+ Diverse LHBT-links
Amsterdamse homohoreca
- Reguliersdwarsstraat
- Warmoesstraat
Gidsen:
- Gay Amsterdam
- Nighttours: Amsterdam
- Iamsterdam: LHBTIQ+-bars en cafés
- Patroc: Amsterdam
- Queer Europe: Amsterdam
- Gay Cities: Amsterdam
- Pinksider: Amsterdam
- The Gay Passport: Amsterdam
- Queer In The World: Amsterdam
- Gay Out: Amsterdam
- Travel Gay: Amsterdam
- GayTravelr: Amsterdam
Agenda's:
- GeenFlikkerTeDoen
- Gay Parties Amsterdam
- Oudroze Agenda
- GoGiGi
Prides:
- Pride Amsterdam
- Queer Amsterdam
- Leather Pride
- Pride Nieuw-West
- Pride Oost
- Black Pride
Wandeltochten:
- LGBT Gay Tours Amsterdam
- Trouwen voor iedereen
Audiotour:
- Queer nachtleven
Foto's:
- LGBT Nightlife in Amsterdam
- Gay Businesses 1983-2010
Memorabilia:
- Amsterdam Gay & Lesbian Nightlife
Geschiedenis:
- Graveyard of LGBTQI pubs & clubs
- Amsterdam als homohoofdstad
- Arcam: Safe Spaces Special
- Amsterdam Regenboogstad
Het voormalige gay café April (1981-2010)
tijdens de Amsterdam Gay Pride van 2007
klik ter vergoting
tijdens de Amsterdam Gay Pride van 2007
klik ter vergoting
Nederlandse homohoreca
- Homohoreca.nl
Gidsen:
- Nighttours: Netherlands
- Queer In The World: Netherlands
- GayTravelr: Netherlands
- Saunas4men: Nederland
Agenda's:
- GeenFlikkerTeDoen
- GoGiGi
Foto's:
- Wikimedia: LGBT Nightlife
Ervaringen:
- Winq: Eerste keer gaybar
Memorabilia:
- Gay & Lesbian Nightlife
- LGBTQI+ Buttons
Geschiedenis:
- Rotterdamse Roze Kaart
- Roze Geschiedenis Nijmegen
- IHLIA: With Pride
- Homo-emancipatie in Nederland
- Gay & Night Magazine 2006-2016
Homocafé Kalff in Utrecht tijdens
een herdenking van homodisco
De Roze Wolk (1982-2006)
klik ter vergoting
een herdenking van homodisco
De Roze Wolk (1982-2006)
klik ter vergoting
Buitenlandse homohoreca
- Queer Berlin
Straten & buurten:
- Canal Street, Manchester
- Le Marais, Paris
- Hell's Kitchen, New York City
- Church-Wellesley, Toronto
- Village, Montréal
Gidsen:
- GayBars.eu
- Gay Travel Guide Europe
- Queer Europe
- Gay Cities
- Pinksider
- The Gay Passport
- Queer In The World
- Gay Out
- GayTravel
- Travel Gay
- GayTravelr
- Saunas4men
Agenda's:
- Gay Events Belgium
- IGLTA: Pride Calendar
- Gay Pride Calendar
- GoGiGi
Foto's:
- Wikimedia: Gay bars
Buttons:
- LGBTQI+ Buttons
T-Shirts:
- Wearing Gay History
- Throwback Gay Bar T-Shirts
Geschiedenis:
- Wikipedia: Homohoreca
- Brussels Almanack Dykes
- Molly Houses in 18th century London
- Pride of Place: Meeting & Socialising
- Lost LGBT Scene Project
- OUTgoing New York City
- San Francisco Gay History
- The Lesbian Bar Project
- GayBarchives
- LGBT History Suriname
Diverse LHBT-links
- Gaykrant · GayNieuws · GaySite
- Expreszo · Zij aan Zij
Tijdschriften:
- Gay News · Winq · The Gay Issue
- Hello Gorgeous
Radio & TV:
- MVS Gaystation · Pidi radio
Audio:
- Kulti Kulti · PinQradio
Gadgets & souvenirs:
- Pink Point · Gays & Gadgets
Boeken & Films:
- Vrolijk · Savannah Bay
Archieven:
- IHLIA LGBTI Heritage
- Lesbisch Archief Nijmegen
Zie ook:
- Het verhaal achter deze website